Don Yağı ve Don Yağı Asidi

Don Yağı ve Don Yağı Asidine Genel Olarak Bakalım…

Ruminantlardan (sığır, koyun, keçi) rendering işlemi sonucunda elde edilen yağdır. Eskiden yemeklik olarak da kullanılan don yağı, sağlık konusunda yapılan çalışmaların etkileri ve kolesterol içeriğinden kaynaklanan kaygılar nedeniyle büyük ölçüde azalmıştır.
Don yağında bulunabilen iki önemli tortu, protein atıkları ve serbest yağ asitleridir. Protein atıkları buhar distilasyonuyla ayrılır. Bunun için iki işlem gerekir.

1. Filtrasyon : Yağa ağartma toprağı ilave edilir. Daha sonraki filtrasyon işlemiyle nem ve tortu ayrılır.
2. Suyla yıkama : Filtrasyon işlemi yerine yağa %10 oranında su katılarak protein kalıntıları ayrılabilir. Ancak bu işlem santrifuj gerektirir.

Kostik soda ile rafine edilmiş don yağı fast-food restoranlarda kızartmalık yağ olarak öteden beri kullanılan ideal bir yağdır. Bu yağı elde etmek için iyi kalite don yağı kostik soda ile nötralize edilir. İki kez yıkanır ve vakumda kurutulur. Bunun serbest yağ asitleri oranı en fazla %0.05 olmalı ve karakteristik donyağı gibi kokmalıdır. Ancak kolesterol kaygıları nedeniyle kullanımı büyük ölçüde azalmıştır. Don yağında çok az oranda kırmızı ve sarı pigmentler ve fakat yüksek oranda klorofil bulunmaktadır. Ancak toprakla ağartma işlemi sonucunda klorofilin hemen tamamı elemine edilmektedir.

Don yağı doymuş yağ asitlerince zengin bir yağ olduğundan genç civcivler tarafından kolayca sindirilemez. Deneysel olarak safra tuzlarının ilavesiyle civcivlerin bu yağı daha iyi değerlendirebildikleri ortaya konulmuştur. Ancak pahalı olduğundan böylesi bir uygulama ekonomik değildir. Civciv yemlerine 15-17 günlük yaşa kadar donyağı ilave edilmemelidir.

Don Yağı Asidi ;

Kimya ve biyokimyada, yağ asidi, genelde uzun, alifatik kuyruklu bir karboksilik asittir. Uzun karboksilik yağ asitlerinden 4 karbonlu (butirik asit)ve daha uzun zincirlileri yağ asidi olarak sayılır; doğal yağları (trigliseritleri) oluşturan yağ asitlerinden söz ederken ise bunların en az 8 karbonlu olduğu (kaprilik asit gibi) varsayılabilir. Çoğu doğal yağ asitlerinin çift sayılı karbon atomu vardır, çünkü bunların biyolojik sentezlerinde iki karbon atomlu asetat kullanılır. Endüstriyel üretimde yağ asitleri yağlardaki (trigliseritler) ester bağının hidrolizi ve gliserolun ayrılması ile elde edilir.

Kimya ve biyokimyada, yağ asidi, genelde uzun, alifatik kuyruklu bir karboksilik asittir. Uzun karboksilik yağ asitlerinden 4 karbonlu (butirik asit)ve daha uzun zincirlileri yağ asidi olarak sayılır; doğal yağları (trigliseritleri) oluşturan yağ asitlerinden söz ederken ise bunların en az 8 karbonlu olduğu (kaprilik asit gibi) varsayılabilir. Çoğu doğal yağ asitlerinin çift sayılı karbon atomu vardır, çünkü bunların biyolojik sentezlerinde iki karbon atomlu asetat kullanılır.
Endüstriyel üretimde yağ asitleri yağlardaki (trigliseritler) ester bağının hidrolizi ve gliserolun ayrılması ile elde edilir.

Hayvansal bir yağ çeşidi olan don yağı dana etinden sonraki kalan kısmından elde edilir. Gıda tüketiminde ve sanayide kullanılır. Don yağı sabun’un en önemli ham maddesidir.Diğer yandan gress yağının katkı maddesi olarak ta kullanılmakla birlikte endüstrinin bir çok sektöründe de kullanılmaktadır.